به گزارش قدس خراسان، ازدواج و تشکیل زندگی مشترک اگر پیش‌تر حق طبیعی هر انسانی بود این سال‌ها برای خیلی‌ها تبدیل به آرزویی دور و دراز شده، آن قدر دور که گاه موی سر هم طاقتش طاق می‌شود و رنگ می‌بازد؛ تناقض ماجرا وقتی بیشتر می‌شود که با پیشرفت جوامع و افزایش ارتباطات اجتماعی، انگار اعتماد آدم‌ها برای همسرگزینی به همان نسبت کمرنگ‌تر شد. اینجاست که نقش واسطه‌های ازدواج برای پرکردن این از هم گسستگی‌ها و سر و سامان دادن دخترها و پسرهای دم بخت پررنگ‌تر از قبل می‌شود.
واسطه ازدواجی که خودش با کمک واسطه ازدواج کرد
فاطمه جلال‌الدینی (معروف به سروش) دبیر بازنشسته و معرف ازدواج ۵۷ ساله مشهدی است که خیلی از دختر و پسرهای جوان را پای سفره عقد نشانده است.
وی که مادر سه فرزند است از سال‌ها پیش در کار واسطه‌گری ازدواج بوده و این کار را از اقوام نزدیک آغاز کرده است؛ خودش می‌گوید: «زمانی که دانشجو بودم توسط یک واسطه با همسرم که دانشجوی همان دانشگاه بود آشنا شدم. پس از آن با توجه به تغییر سبک زندگی شهری و کاهش رفت و آمدها می‌طلبید که سنت حسنه واسطه‌گری قوت بگیرد، بر همین اساس از نزدیکان و اقوام شروع کردم و پس از بازنشستگی در سال ۸۸ این کار با قوت بیشتری ادامه پیدا کرد و تقریباً از سال ۹۶ با جدیت بیشتری دنبال کردم؛ آن زمان با توجه به تأکید رهبر معظم انقلاب بر بحث تسهیل ازدواج جوانان، حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی که تولیت وقت آستان قدس بود، دستور داد واسطه‌ها و معرف‌های ازدواج در مشهد از طریق امور بانوان و خانواده آستان قدس رضوی شناسایی شوند، تحت آموزش قرار بگیرند و کار به صورت علمی پیگیری شود. بر همین اساس حدود هزار واسطه ازدواج در مشهد شناسایی شدند».
تولد «همسان‌گزینی رویش» از دل «حسنا»
جلال‌الدینی با بیان اینکه این افراد از اقشار و سنین مختلف بودند که از سال‌ها پیش در حوزه ازدواج فعالیت می‌کردند، ادامه می‌دهد: قبلاً کارشان این طور بود که فقط شماره‌های خانواده دخترها را به خانواده پسرها می‌دادند و خیلی به مسئله کفویت کاری نداشتند، برای این افراد در ابتدا یک دوره آموزشی عمومی دوماهه با تعدادی از استادان مشاوره مشهد برگزار شد و پس از آزمون و مصاحبه وارد دوره نیمه‌تخصصی ۱۰ جلسه‌ای شدند؛ این طرح که به نام حسنا (حامیان سنت نبوی ازدواج) بود به اتمام رسید ولی برای اینکه تلاش آموزشی واسطین رها نشود در ادامه به عنوان یک گروه مستقل مردمی به صورت جهادی با نام «همسان‌گزینی رویش» کار را ادامه دادیم تا از کار واسطه‌گری به روش سنتی پیشگیری شود، با مطالعه کردن و تحقیق در مورد بحث همسان‌گزینی، نقاط ضعف و قوت این موضوع را شناسایی و یک کار جدید را ریل‌گذاری کردیم.
تأکید بر کفویت در ازدواج
ازدواج با معیارهای ایده‌آل گرایانه گاهی جای ازدواج‌های واقع‌گرایانه را می‌گیرد و به گفته کارشناسان، آدم‌ها انگار برای جبران یا سرپوش گذاشتن روی ضعف‌های خود دنبال همسری بی عیب و نقص می‌گردند و کار را برای خود و اطرافیانشان سخت می‌کنند؛ چیزی که این فعال حوزه ازدواج این‌طور عنوان می‌کند: «در بررسی‌هایی که انجام شد دو مشکل را شناسایی کردیم اول اینکه نام‌نویسی به صورت حضوری انجام نمی‌شد یعنی افراد در سامانه یا مجازی نام‌نویسی می‌کردند و ملاک‌ها و معیارهایشان را می‌گفتند و خودشان انتخاب می‌کردند، این موضوع سبب می‌شد کسی را انتخاب کنند که بیشتر ایده‌آل باشد اما هم‌کفو نباشد، دومین مشکل حضور نداشتن خانواده‌ها بود؛ برای حل این دو مشکل بنده مساجدی را برای انجام کار انتخاب کردم به این ترتیب با ۱۵۰ واسطه‌ای که در آزمون و مصاحبه پذیرفته شده بودند تماس گرفته شد و پیشنهاد فعالیت در مساجد را مطرح کردیم. به این صورت که خانواده‌ها به صورت حضوری مراجعه کرده و فرم پر کنند تا مطابق ملاک‌ها و معیارهایی که دارند به آن‌ها هم‌کفو معرفی شود. به این ترتیب خانم‌های واسطه ازدواج در ۲۸ مسجد در مناطق مختلف مشهد به چهار گروه تقسیم شدند؛ کل کار به صورت جهادی و رایگان بود، فقط ۵هزار تومان بابت فرم دریافت می‌شد».
ساماندهی واسطه‌های ازدواج در ۲۰ استان کشور
این فعال حوزه همسرگزینی در ادامه می‌گوید: همچنین ما یک کانال آموزشی به نام «همسان‌گزینی رویش» در پیام‌رسان‌های داخلی ایجاد کردیم تا مباحث علمی و آموزشی همسرگزینی را با کمک مشاوران مختلف به اطلاع خانواده‌ها و مجردها برسانیم، به این ترتیب سطح آگاهی مجردها و خانواده‌هایشان هم افزایش می‌یابد.اما کار این گروه برای کمک به ازدواج جوانان فقط به مشهد محدود نشد؛
خانم جلال‌الدینی بیان می‌کند: «سال ۹۸ از طریق هماهنگی با امور بانوان آستان قدس رضوی حدود ۹۰۰ واسطه ازدواج را از ۲۰ استان کشور شناسایی کردند و تحت آموزش برخط قرار گرفتند که اکنون هم با آن‌ها در ارتباط و تبادل هستیم».
۷۵ مسجد در مشهد پایگاه ازدواج هستند
وی با بیان اینکه واسطه‌های جدیدی هم که جذب می‌شوند باید دوره کارگاه‌های آموزشی همسان‌گزینی را بگذرانند و بعد در صورت قبولی در آزمون و مصاحبه، جذب می‌شوند، اظهار می‌کند: سال ۱۴۰۰ در اداره اوقاف تصمیم گرفته شد حرکت جدیدی زیر پوشش قرارگاه ازدواج آسان و فرزندآوری شکل گیرد بنابراین از افراد و گروه‌های مختلفی که در بحث همسرگزینی فعالیت داشتند دعوت کردند و به این ترتیب ما هم در تفاهم‌نامه‌ای با اداره اوقاف و امور مساجد وارد قرارگاه ازدواج آسان شدیم و با حمایت‌های این دو نهاد اکنون بیش از ۷۵ پایگاه در مساجد مشهد داریم. کار در مساجد برای مردم اطمینان خوبی ایجاد کرد، نام‌نویسی آقایان حتماً از طریق مادر و خواهرشان به صورت حضوری با رؤیت مدارک در مساجد انجام می‌شود.
متأسفانه بیشتر خانواده‌ها ملاک و معیارهای مذهبی ندارند
معیارهای ازدواج که این سال‌ها تبدیل به مانعی جدی در راه ازدواج شده موضوع دیگری است که در ادامه گفت‌وگو به آن می‌رسیم؛ «ملاک و معیارهای ازدواج نجومی است گاهی وقتی خانواده‌ها ملاک‌هایشان را با ما در میان می‌گذارند به شوخی به آن‌ها می‌گویم باید سفارش بدهیم خدا برایتان یک نفر را خلق کند؛ متأسفانه بیشتر خانواده‌ها ملاک و معیارهای مذهبی ندارند و بیشترین تأکید به خصوص از طرف خانواده داماد روی زیبایی چهره و قد است تا جایی که گاهی برای یک یا دو سانتیمتر قد وصلت به هم می‌خورد. این موضوع به یک معضل جدی در تشکیل و استحکام خانواده تبدیل شده است، خانواده‌ای به ما مراجعه کرد که آقای داماد یک بار تجربه جدایی در عقد داشت وقتی علت را پرسیدیم گفتند زیبایی زیاد در کنار عدم رعایت پوشش همسر سابق موجب خیانت و از هم پاشیدن زندگی پسرشان شده است. در مورد دیگری، داماد گفته بود هزینه عمل جراحی بینی را به خانواده عروس می‌دهد تا پیش از برگزاری جشن و رفتن به آتلیه بینی عروس خانم فانتزی شده باشد! در حالی که بینی دختر واقعاً مشکلی نداشت».
این واسطه ازدواج می‌گوید: چیزی که موجب جدایی‌ها می‌شود اخلاق و عدم بلوغ شخصیتی زوجین است که خیلی هم ربطی به سن ندارد، آقای متخصص دندانپزشکی که متولد سال ۶۳ است و ۳۹ سال سن دارد اما به بلوغ شخصیتی نرسیده و به شدت به نظر مادرش وابسته است و ۱۰ سال است که نمی‌تواند ازدواج کند!
وی در ادامه اظهار می‌کند: مدرک تحصیلی واسطین ازدواجی که با ما همکاری می‌کنند از سیکل تا فوق لیسانس و دکتراست، واسطین ما سلیقه‌ای کار نمی‌کنند و تابع رویه واحد هستند و خودشان را ملزم می‌دانند به عنوان مثال آقایان را حضوری نام‌نویسی نمی‌کنند و باید حتماً از طریق مادر یا خواهر خانواده این کار انجام شود. این موضوع جزو اصول کار ماست، کوچک‌ترین حرکت اشتباهی که از طریق واسطه‌ها انجام شود قاطعانه حذف می‌شوند، در این کار ما با افراد متفاوتی سروکار داریم باید صبر و تحملمان بالا باشد.
جلال‌الدینی ادامه می‌دهد: تاکنون موردی از طلاق نداشته‌ایم چون از همان اول تأکید می‌کنیم باید پیش از ازدواج عروس و داماد با هم به مشاوره بروند و بعد از ازدواج هم کارشناس مشاور تا سه سال در کنار این زوج‌هاست البته افرادی که قبول نکردند به مشاوره بروند و بعد با مشکلاتی مواجه شدند که وقتی مطلع شدیم ورود کردیم و با کمک مشاوره و آموزش مهارت‌های لازم از جدایی پیشگیری شد.
این واسطه ازدواج می‌گوید: الان مشاورها بیشتر از سن روی بلوغ‌های شش‌گانه شخصیتی، جنسی، عاطفی، اقتصادی، معنوی و اجتماعی تأکید دارند، به همین خاطر به خانواده‌هایی که قصد دارند برای ازدواج فرزندانشان در سن پایین اقدام کنند تأکید می‌کنیم حتماً به مشاور مراجعه کنند.
وی با بیان اینکه شعار ما ازدواج آگاهانه، آسان و پایدار است، رویکرد همسان‌گزینی را فراهم کردن زمینه ازدواج دائم برای افراد مجرد، مطلقه یا همسر فوت شده برشمرد.
ازدواج اما نهالی است که پس از رویش باید در سال‌های اول مراقبت شود تا جان بگیرد و با یک توفان از پا درنیاید، موضوعی که از نظر گروه همسرگزینی رویش هم دور نمانده است، خانم جلال‌الدینی در این باره می‌گوید: برای زندگی پایدار زوجینی که به هم معرفی می‌کنیم پس از اینکه به شناخت نسبی رسیدند در مسیر خواستگاری برایشان مشاور معرفی می‌کنیم و از طریق تفاهم‌نامه‌ای که با مرکز مشاوره آستان قدس داریم مشاوره رایگان را برای قشر کم‌برخوردار به عهده می‌گیریم، برای قشر متوسط و برخوردار هم خدمات مشاوره با ۵۰ درصد تخفیف ارائه می‌شود، پس از ازدواج هم سعی می‌کنیم زوج را به طرح‌های پس از ازدواج مانند طرح زندگی به سبک رضوی دعوت می‌کنیم که در این طرح به مدت سه سال زوجین زیر پوشش کارشناس مشاوره و کارگاه‌های آموزشی قرار می‌گیرند.
این واسطه ازدواج اظهار می‌کند: هر قرارگاه ازدواج در مسجد شورایی دارد با چهار کمیته که زیر نظر امام جماعت فعالیت می‌کند، کمیته‌ها شامل همسان‌گزینی برای واسطه‌گری ازدواج، کمیته مشاوره و آموزش که کارگاه‌های آموزشی و مشاوره‌های فردی را در مساجد انجام می‌دهد، کمیته فرزندآوری و کمیته تسهیل‌گری است، کمیته مشاوره و آموزش بر اساس نیاز مردم محله مواردی مانند آموزش خانواده‌ها برای خواستگاری فرزندانشان، مهارت‌های پیش از ازدواج برای مجردها، مهارت‌های دوران عقد یا ترمیم روابط همسران و... را به ما اعلام می‌کند و ما نیز کارگاه‌های رایگان ذیل طرح شکوه همسری برگزار می‌کنیم. در کمیته فرزندآوری نیز زوج‌های جوان محله توسط رابط ما شناسایی می‌شوند ما نیز با برگزاری کارگاه‌های آموزشی، مشاوره و بسته‌های حمایتی و بهداشتی فرزندآوری را حمایت می‌کنیم. کمیته تسهیل‌گری نیز برای افراد کم‌برخوردار کمک هزینه جهیزیه و سیسمونی را فراهم می‌کند. در همین راستا از سال ۱۴۰۱ تاکنون با حمایت‌های اداره اوقاف توانسته‌ایم ۷۵۰ کمک جهیزیه به زوجین کم‌برخوردار کمک کنیم.
برگزاری مراسم عقد و ازدواج در مساجد
جلال‌الدینی عنوان می‌کند: یکی از کارهایی که از سال گذشته با هدف ازدواج آسان و خارج کردن مساجد از حالت تک‌بعدی در دستور کار قرار داده‌ایم تجهیز مساجد به سفره عقد بود، به این ترتیب مجالس عقد و عروسی حدود ۵۰ زوج جوان با تشریفات مرسوم خود و با همراهی مردم محله در چهار مسجد جشن گرفته شد. فکر هم نکنید همه این زوج‌ها افراد کم‌برخوردار هستند بینشان دکتر دندانپزشک، دامپزشک و مهندس هم داشته‌ایم. به نیت ۱۴ معصوم(ع) در هفته وحدت کار را دوباره آغاز خواهیم کرد و سفره‌های عقد را نیز تهیه کرده‌ایم.
خبرنگار: معصومه مؤمنیان
نظر شما